دستورالعمل نحوه نگارش پايان نامه دوره کارشناسي ارشد و دکتراي تخصصی

دستورالعمل نحوه نگارش پايان نامه دوره کارشناسي ارشد و دکتراي تخصصی

نام او متعال

 تحقيق‌ ، دانشي‌ است‌ كه‌ مستلزم‌ شناخت‌ اصول، قواعد و روشهاست؛ ‌پژوهشگر با فراگرفتن‌ و قبول‌ كردن‌ آن‌ اصول‌،‌ علاوه‌ بر اعتبار بخشيدن‌ به‌ دستاوردهاي‌ تحقيقاتي‌ خويش ‌و دستيابي‌ به‌ نتايج‌ جديد و مفيد در ساية‌ جستجو و كاوش‌ مستمر و بي‌وقفه‌، چه‌ بسا به‌ ترميم‌ خطاهاي ‌پيشين‌ خود يا ديگران‌ نيز توفيق‌ يابد. در نظـامهاي‌ آمـوزشـي‌ و پژوهشي‌ دانشجويان‌ و فارغ ‌التحصيلان‌ دوره‌هاي‌ كارشناسي‌ ارشد و دكتري به‌ عنوان‌ پژوهشگر شناخته‌ می شوند. اين‌ دوره‌ ها در نظام‌ واحدي‌ آموزش‌ عالي‌ در ايران‌ پس‌ ازگذراندن‌ تعدادي‌ واحد درسي‌ با تدوين‌ رساله‌ يا پايان‌نامة‌ تحصيلي‌ تمام‌ مي شود و احتمالاً همين ‌پايان‌نامة‌ تحصيلي‌ است‌ كه‌ ملاكي‌ براي‌ قرار دادن‌ فارغ‌ التحصيلان‌ در زمرة‌ محققان‌ كشور محسوب می شود. بنابراين، هدف‌ اساسي‌ تهيه اين دستورالعمل، دستيابي‌ به‌ الگويي‌ جامع‌ و استاندارد نمودن‌ چارچوب‌ تدوين‌ پايان‌نامه‌هاي کارشناسي ارشد و دکتري  است‌ .

معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند ضمن آرزوی موفقیت برای تمامی دانشجویان، آئین نامه نحوه نگارش پایان نامه های دوره های کارشناسی ارشد و دکتری را به شرح زیر تقدیم می دارد. رعایت این آیین نامه الزامی بوده و صدور مجوز دفاع منوط به رعایت کامل آن خواهد بود .

نوع کاغذ ونحوه چاپ:

اندازه کلیه صفحات پایان نامه باید در مقطع کاغذ A4 (cm 21 × 5/29 ) بــوده و مطـالب آن با نـرم افـزار 2007 Word به صورت تک رویه تایپ و چاپ گردند.

مشخصات روی و پشت جلد پایان نامه ها :

• جـلد پایان نامه برای دانشجویان کارشناسی ارشد به رنگ )طبق فرم مدارک لازم جهت تسویه حساب مندرج درسایت دانشگاه -معاونت پژوهشی- تحصیلات تکمیلی)
• رعایت مندرجات روی و پشت جلد پایان نامه(پیوست الف و ب) الزامی بوده و به شکل زرکوب چاپ شوند.
• عطف نویسی به صورت زرکوب شامل عنوان‌، نام و نام خانوادگی و سال دفاع از پایان نامه الزامی است .

شرح روی جلد پایان نامه

1 . آرم دانشگاه آزاد اسلامی ( ترجیحاً در ابعاد 5/2 سانتی متر × 3 سانتی متر )                     

2 . عبارت« دانشگاه آزاد اسلامی »                                                   با فونت ب – زر18 سیاه

3. عبارات «و Ahadmournd» با قلم B - 18 دکمه سیاه

4 . نام  گروه آموزشی                                                                     با فونت ب - زر 16 سیاه

5 . عبارت « پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد »                        با فونت ب-  زر 16 سیاه

• برای پایان نامه های دکترای تخصصی عبارت «پایان نامه برای دریافت درجه دکترای تخصصی Ph.D. »                    

6 . کلمه«رشته» و «گرایش» ( نام گرایش تحصیلی)                                بافونت  ب -  زر 16  سیاه

7 . کلمه  « عنوان»                                                                       بافونت ب - نازنین 18سیاه

8 . عنوان پایان نامه                                                                      با فونت ب -  تیتر 18 سیاه

9 . عبارت « استاد راهنما »                                                             با فونت ب- نازنین 18 سیاه

10 . نام استاد راهنما                                                                     با فونت ب  -  زر  18 سیاه

11 . عبارت « استاد یا استادان مشاور »                                               با فونت  ب- نازنین 18سیاه

12 . نام استاد یا استادان مشاور                                                         با فونت   ب -  زر 18 سیاه

13 . کلمه « نگارش »                                                                    با فونت ب - نازنین 18سیاه

14 . نام نگارنده                                                                           با فونت  ب  -  زر 18 سیاه

15 . تاریخ دفاع پایان نامه بر حسب فصل مربوط                                    بافونت  ب  -  زر  14 سیاه

پایان نامه به ترتیب شامل بخش های زیر است :

 به نام خداوند مهربان

• طرح روی جلد (فارسی و مطابق دستورالعمل الف)   
• صورتجلسه تایپ شده دفاع  از پایان نامه ( دارای نمره و امضاء افراد ذیربط)
• فرم اصالت تعهدنامه(دانلود ازسایت دانشگاه)
• چکیده فارسی ( حداکثر250 کلمه ترجیحاٌ در یک صفحه همراه واژگان کلیدی[ حداكثر ده واژه مرتبط با عنوان ‍‍‍‌] )
• تقدیم
• سپاسگزاری
• فهرست مطالب
• فهرست جدول ها
• فهرست نمودار ها
• فهرست نقشه ها
• متن اصلی پایان نامه شامل:

فصل اول ) كليات: شامل مقدمه، بيان مسئله، ضرورت و اهميت موضوع، اهداف کلی و جزئی، سئوالات، فرضيه ها  ، تعاريف مفهومي وعملياتی متغيرها .

جدایی هوشمند) پ ychenh پژ ohish: معرفی جامع، من MNG ی ساختمان خاکستر پوسته برنج، تحقیقات داخلی و خارجی Anjam ی avch پاس DER پیوند به موضوع، جمع آوری ساختمان های باندی BL نظری و عملی stoana تحقیقات قابل توجهی بری Sachtn پ.

فصل سوم ) روش شناسی: شامل مقدمه، جامعه آماري، نمونه آماری( حجم نمونه، روش نمونه گيري)، ابزارهای گردآوري داده ها (بیان روايي و پايايي‌)، چگونگی جمع آوری داده ها (روش اجرای کار)، شیوه های تجزيه و تحليل داده ها، روش تحقیق.

فصل چهارم ) تجزيه و تحليل داده ها : شامل مقدمه، توصیف متغیرها و عوامل مرتبط باتحقیق، آزمون فرضیه ها و سوالات، تحلیل های جانبی ( درصورت امکان).  

فصل پنجم ) بحث ونتيجه گيري : شامل مقدمه، یافته ها، بحث در مورد یافته ها، نتيجه گيري کلی، محدویتها، پيشنهادها(پیشنهادهای پژوهشی وکاربردی)، منابع ( تنظیم طبق دستورالعمل)، چکیده انگلیسی.

• پیوست ها (ضمائم)
• طرح پشت جلد انگلیسی ( مطابق فارسی روی جلد با توجه به پیوست ب)

  نکات کلی در مورد نحوه نگارش پایان نامه:

• صفحات پایان نامه بصورت ساده و بدون استفاده از کادر و یا سرصفحه تایپ شوند .
• متن پایان نامه طوری تنظیم شود که از سمت راست کاغذ cm3، از سمت چپ cm2، ازبالای صفحه cm3 و از پایین صفحه cm5/2 فاصله داشته باشد.
• فاصله سطرها در سراسر پایان نامه برابر cm5/1 بوده ولی در چکیده برابر cm1 در نظر گرفته شود.
• صفحه اول هر فصل باید از خط پنجم شروع شده و سطر اول هر پاراگراف در صفحات پایان نامه باید شامل cm1 تورفتگی به سمت داخل باشد.
• شماره گذاری صفحات پایان نامه در پایین و وسط صفحه بوده و فاصله شماره صفحه تا پایین صفحه cm5/1 باشد.
•  در صورتیکه متن پایان نامه به زبان انگلیسی می باشد فاصله هر سطر از سمت چپ کاغذ cm3 و از سمت راست cm2 لحاظ شود.
• فونت هایی که در تهیه پایان نامه مورد استفاده قرار می گیرند به صورت زیر است:

• عناوين هر فصل در صفحات جداگانه آورده شود.
• در نگارش پایان نامه حتی‌الامکان از به کار بردن لغات لاتین خودداری نموده و معادل فارسی آنها استفاده شود. در صورت نیاز در پاورقی همان صفحه با ذکر شماره، لغات لاتین آورده شوند.
• در صورتي که يک عبارت يا واژه نياز به توضيح خاصي داشته باشد، توضيح را مي توان به صورت پاورقی در همان صفحه ارائه نمود. در اين صورت عبارت يا واژه توسط شماره اي به صورت کوچک در بالا و سمت چپ آن تايپ مي شود و در پاورقی، توضيح مربوط به آن شماره ارائه مي شود.
• در صورت نیاز به درج پاورقی، همه موارد فارسی به صورت راست چین با قلم نازنین با سایز 11 و موارد انگلیسی به صورت چپ چین با قلم Times New Roman با سایز 10 نوشته شوند.
• هر جدول باید دارای شماره و عنوان (توضیح) باشد که به صورت وسط چین در روی آن با قلم نازنین 11 سیاه  ( BOLd ) نوشته می‌شود. همه اعداد جدول باید به صورت فارسی و وسط چین با قلم نازنین 12 تایپ گردند. 
• در جدول، خطوط افقي و عمودي ( به جز سرستون و انتها ) حذف شود؛ مانندجدول‌زیر:

جدول 2-3 : میزان تولید محصول در دو سال گذشته

• هر شکل  باید دارای شماره و عنوان (توضیح) باشد که به صورت وسط چین در زیر آن با قلم نازنین 11 سیاه نوشته می شود.
• در حد امکان از صفحات بزرگ در پایان نامه استفاده نکنید و آن را از طریق فتوکپی های مخصوص کوچک و استاندارد نمایید. در صورت اجبار، آن را طوری تا نمایید که از صفحات بیرون نزند.

شـمـاره گـذاری

1 . شماره گذاری صفحات

صفحات « بسم الله الرحمن الرحیم »‌، « تقدیم » و « سپاسگزاری » شماره گذاری نـمی شوند . صفـحات «فهرست ها» به ترتیب حروف الفبای فارسی شماره گذاری خواهند شد. شماره گذاری صفحات باید در وسط و پایین صفحه انجام گیرد. متن اصلی پایان نامه به ترتیب اعداد فارسی شماره گذاری می گردند.

2 . شماره گذاری موضوع ها

موضوع‌ های اصلی پایان نامه معمولاً چند فصل است و هر فصل‌‌ نیز‌‌ ممکن است به‌ چند بخش تقسیم گردد.

صفحه اول هر فصل باید از خط پنجم شروع شود. هر یک از بخشهای هر فصل با دو شماره که با خط تیره از یکدیگر جدا شده اند، مشخص می‌گردد . عدد سمت راست بیانگر شماره فصل و عدد سمت چپ شماره ترتیب بخش مورد نظر است‌. در صورتی که هر بخش دارای زیربخش‌‌ باشد، شماره هر زیربخش در سمت چپ شماره مذکور قرار می گیرد؛ مثلاً  2-4-3 یعنی زیربخش سوم از بخش چهارم فصل دوم .

3 . شماره گذاری تصاویر‌، جدول ها‌، نمودارها و نقشه ها

 مانند روال قبلی است. مثلاً دهمین شکل در فصل سوم به صورت شکل 3-10 نوشته شود و یا سومین جدول در فصل دوم به صورت جدول 2-3 نوشته شود.

4. شماره گذاری پیوست ها :

پیوست های پایان نامه با حروف الفبای فارسی نامگذاری می شوند. به عنوان مثال: «پیوست الف»

تمامی شکلها و جدولهای موجود در هر پیوست، با توجه به پیوست مربوط شماره گذاری خواهند شد. به عنوان مثال : سومین جدول در پیوست « ب » به این صورت نوشته شود: جدول ب-3 .

5 . شماره گذاری روابط و فرمول ها

هر رابطه در متن پایان نامه با دو شماره که با خط فاصله از یکدیگر جدا می‌شوند، مشخص می‌‌‌‌گردد. عدد سمت راست بیانگر شماره فصل و عدد سمت چپ، شماره رابطه مورد نظر است. مثلاً هشتمین رابطه در فصل ششم به صورت (6-8 ) نوشته می شود.

 نحوه نوشتن منابع و ارجاع دهی (مستند سازی) به آنها در متن  :

- برای ارجاع دهی ( مستندسازی ) درداخل متن به دو صورت کلی زیرعمل می شود :

الف ) منابع فارسي : برای ارجاع خواننده به منابعی که درپایان نامه مورد استفاده قرار گرفته اند باید به آنها استناد کرد. نحوه مستندسازی ( ارجاع دهی ) می تواند به یکی از دوشکل زیرصورت گیرد:

1-    نام نویسنده ای را که به مطلب او استناد شده درون متن می آورند و جلوی نام، سال انتشارکتاب یا مقاله را در پرانتزذکر می کنند. مثال: احمدیان (1382) بیان می دارد که ...

2-    می توان در پاین مطلب مورد استناد، نام نویسنده و سال انتشاررا درپرانتزذکرنمود. دراین مورد باید بین نام نویسنده و تاریخ، علامت ویرگول قرارگیرد. مثال ......... مورد توجه قرارداده است (احمدیان،1382).

- در صورتیکه از عین کلمات نویسنده استفاده شود بایستی آنها را داخل نقل قول ( ""   "" ) قرارداد و علاوه برذکر نام نویسنده و تاریخ ، شماره صفحه مورد استفاده را نیز قید نمود. مثال : روسو عقیده دارد دستها، پاها و چشم ها از اولین افرادی هستند که به انسان فلسفه می آموزند ( رابینز،1991،ص39). اگر از منبعی برداشت کلی صورت گرفته نیازی به شماره صفحه نیست.

- در صورتیکه ازکتاب ترجمه شده استفاده شوو باید نام مولف و تاریخ نشرفارسی آن را ذکرنمود. مثال..... تجزیه و تحلیل نموده است ( اسمیت، 1385).

اگراز منبعی استفاده شود که دارای دو مولف است بایستی نام خانوادگی هردو را نوشت وپس ازویرگول تاریخ نشررا ذکرنمود. مثال ...... بیان داشته است (حسینی نسب و علی اقدم،1374)

- اگرنویسندگان کتاب و یا مقاله بیش از دونفرباشند لازم است در ارجاع دهی نام فامیل اولین فرد را نوشت و سپس از واژه " ودیگران " یا " وهمکاران" استفاده نمود.

مثال :        ذاکری و دیگران(1387) معتفدند که....... .

درصورتیکه از یک منبع فارسی برای مرتبه دوم و به صورت متوالی درمتن استفاده شود، روش زیررایج است. برای مثال .............. بحث و بررسی نموده است(همان منبع، ص 25).

اگرازمقالات و یاکتابهای فردی استفاده شود که دریک سال منتشرشده اند. بعد ازذکرتاریخ با الف، ب ... آنها را مشخص می کنند. مثال ..... نمود(نامور،1388 الف،34).  

ب ) منابع انگليسي :

- درصورتیکه از كتاب يا مقاله به زبان انگلیسی استفاده شود باید روش ارجاع دهی فارسی را رعایت کرد. هنگامیکه نویسنده یک یا دونفرباشند به صورت زیرعمل می شود:

براي مثال:                    يك نويسنده ............. ( رابینز ، 1998 )

                               دو نويسنده  اسمیت و جونز، 2007،)

هنگامیکه كتاب يا مقاله به زبان اصلي‌، بيش از دو نفر باشند‌، فقط نام نويسنده اول ذکر و سپس از واژهet al  استفاده شود.

براي مثال: (سیاسی و همکاران، 2009)

 درمواردي كه يك منبع انگليسي براي مرتبه دوم و ... به صورت متوالي‌درمتن مورد استفاده قرارگیرد به صورت زیرعمل مي‌شود:

براي مثال :         ( Ibid , 38 )

2) منبع نویسی :

کلیه منابع مورد استفاده در متن پایان نامه( مستندسازیها)‌، به ترتيب حروف الفباء و با توجه به  نام خانوادگي نويسنده اول (برای كتاب و مقاله) درآخرپایان نامه تنظیم می شوند (استفاده از شیوه APA دراین مورد ضروری است). فهرست منابع فارسي و انگليسي باید مجزا از هم نوشته شوند. نحوه تنظیم منابع بصورت های زیرخواهد بود:

- کتاب  :

نام خانوادگي نويسنده(ها)، نام كوچك ( سال انتشار كتاب )، عنوان كتاب‌، محل نشر: ناشر.

باید توجه داشت که سطر اول (نام خانوادگی نویسنده) باید 5 فاصله به طرف حاشیه باشد و سایرسطرها به گونه‌ای نوشته شوند که زیرنام خانوادگی نویسنده خالی بماند. عنوان کتاب با حروف درشت نوشته می شود. جلوی محل نشر( : ) قرار می گیرد.

برای مثال:

منصوری، محمد.(1387). روشهای تحقیق در علوم انسانی و تربیتی، چاپ دوم. تهران : انتشارات پیام.

- مقاله :

نام خانوادگي نويسنده‌، نام كوچك ( سال انتشار )، عنوان مقاله‌، نام مجله( شامل نام کامل مجله‌، شماره  مسلسل، یافصل، شماره). شماره صفحات مقاله.

باید توجه داشت که دراین حال باید نام مجله با حروف درشت نوشته شود.

به عنوان مثال:

سلمانی ندوشن، ابراهیم. حسینی نسب، داود و شکرانه، فرهاد(1387). رابطه استفاده از مجلات الکترونیکی       آبونمان شده دانشگاه علوم پزشکی تبریزبا تعداد واحدهای درسی و مرتبه علمی اعضاء هیات علمی. مدیریت اطلاعات سلامت. دوره پنجم، شماره اول، بهارو تابستان. صفحه 33-27.

- كتاب ترجمه شده  :

نام خانوادگي نويسنده(ها)، نام كوچك (تاریخ نشربه فارسی). عنوان كتاب، ترجمۀ نام کوچک، نام خانوادگی مترجم. ( تاریخ نشرمنبع اصلی به انگلیسی). محل نشر: ناشر.

مثال: ریو، جان مارشال. (1376). انگیزش و هیجان. ترجمه یحیی سیدمحمدی(1993) تهران: نشرویرایش

- پایان نامه :

نام خانوادگي‌صاحب‌پایان‌نامه، نام كوچك (‌تاریخ نشر‌‌). عنوان پایان نامه، پایان نامه کارشناسی ارشد(دکتری) رشته، دانشگاه

مثال: اصولی، محمد(1382). بررسی رابطه ثبات مدیریت با بهره وری. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی. دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.

- کتاب Ketrinuca :

نام خانوادگي، نام کوچک (‌سال نشر‌)، عنوان كتاب، محل‌نشر، ناشر، < نشاني دسترسي به سايت اينترنتي به طور كامل > ] تاريخ مشاهده[ .

- مقالات الكترونيكي :

نام خانوادگي نویسنده (ها)، نام کوچک (سال انتشار)، عنوان مقاله، نـام نشريه، دوره، شماره، ماه، صفحات < نشاني دسترسي به سايت اينترنتي به طور كامل>  ]تاريخ مشاهده[.

- پايان نامه  الكترونيكي :

نام خانوادگي، نام کوچک (تاریخ‌انتشار)، عنوان پايان نامه، مقطع تحصيلي، رشته، دانشگاه < نشاني دسترسي به سايت اينترنتي به طور كامل>  ] تاريخ مشاهده [ .  

- چکیده به زبان انگلیسی :

در آخر پایان نامه، چکیده به زبان انگلیسی آورده می شود ( حداکثر 250 کلمه )

طرح انگلیسی پشت جلد

مطابق پیوست (ب) نوشته شود.

نکته قابل توجه:

• دانشجو موظف است علاوه بر نسخه چاپي از پايان نامه خود، دو نسخه الکترونيکي شامل متن کامل پايان نامه و کاملاً منطبق با نسخه چاپي نهايي مورد تایید داوران ،  به امور پایان نامه های دانشگاه تحويل نماید.
• متن کامل پايان نامه بصورت يک فايل کامل در قالب فرمت  Pdf و يک فايل کامل در قالب فرمت Word بر روي يک CD قرار گيرد (تنها دو فايل دریک CD).

پایان نامه تحصیلی یا پروژه را چگونه تدوین کنیم!

 مقدمه 
برای نوشتن یک پایان نامه یا پرژه تحصیلی در یک چهار چوب علمی محقق ناگزیر به رعایت اصولی است که هم نگارش مطلب برای وی آسانتر شود و هم مطالعه آن برای دیگران به سادگی امکان پذیر باشد این اصول سه گانه به شرح ذیل میباشند . 
1) اصول تنظیم و تدوین مطلب 
2) اصول نگارش و نوشتن مطلب 
3) اصول منابع و مآخذ مطلب 
اصول تنظیم و تدوین مطلب در پایان نامه ها : 
معمولا یک پایان نامه تحصیلی به صورت زیر تنظیم میگردد : 
1) صفحه عنوان 
2) پیشگفتار و در صورت نیاز تشکر و قدر دانی 
3) فهرست مطالب 
4) فصل اول – طرح تحقیق 
5) فصل دوم –پیشینه تاریخی تحقیق 
6) فصل سوم _ روش تحقیق 
7) فصل چهارم _ ارائه یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آن 
8) فصل پنجم _ خلاصه تحقیق و ارائه پیشنهادها 
9) فهرست منابع و مآخذ 
10) پیوست
 1)عنوان تحقیق 
عنوان تحقیق و صفحه اولین صفحه ای است که بیننده با آن واجه میشود و گاه روی جلد پایان نامه را در بر می گیرد و معمولا مشتمل بر اطلاعاتی به صورت ذیل است : 
الف) عنوان پایان نامه 
ب ) نام کامل استاد راهنما 
ج ) نام کامل محقق یا محققین 
د ) نام مرکز یا دانشگاهی که پایان نامه در آن تقدیم میگردد . 
ذ ) نوع مدرک ( برای مثال : پایان نامه دوره کارشناسی ارشد صنایع دستی ) 
و ) تاریخ ارایه پایان نامه 
2) پیشگفتار و تشکر و قدر دانی : 
این بخش گر چه از ضروریات نیست ولی گاهی وجود آن لازم است که باشد و این قسمت میتواند شامل اطلاعات مختصر و مفیدی از هدف ، دامنه و وسعت تحقیق باشد که قبل از مطالعه کامل تحقیق به خواننده اطلاعاتی را در اینباره خواهد داد و تصویر و برداشتی از کل تحقیق را برای خواننده روشن میکند . محقق میتواند در پایتن پیشگفتار از فرد یا افراد با موسساتی که او را در انجام تحقیقش کمک و راهنمایی کرده اند ، سپاسگزاری کند . 
3) فهرست مطالب : 
فهرست مطلب که میتواند شامل یک یا چند صفحه باشد هدفی جز دادن دید و آگاهی از مطالب مندرج در پایان نامه به خواننده ندارد و خواننده را قادر خواهد ساخت به سرعت و دقت و سادگی ، مطلب دلخواه خود در پایان نامه را بیابد .
 4)فصل اول _ طرح تحقیق : 
طرح تحقیق یکی از ارکان اساسی و اصلی پایان نامه است و محقق قبل از آنکه به انجام تحقیق مبادرت ورزد ، باید این فصل را تهیه و تنظیم نماید و به سرعت استاد راهنما و یا هر فرئد دیگری که محقق قصد دارد نتایج تحقیق را به او گزارش دهد ، برساند . ÷س از تاید استاد راهنما محقق موظف است طبق طرح تنظیم شده در پی انجام تحقیق بر آید . مهمترین قسمتهای طرح تحقیق عبارتند از : 
4-1- عنوان تحقیق ؛ باید شناختی دقیق و روشن از حوزه ی موضوع تحقیق را عرضه دارد و خالی از هرگونه ابهام و پیچیدگی باشد . 
4-2-مقدمه یا تاریخچه ای از موضوع تحقیق : در این قسمت مختصری از نظرات و تحقیقات مربوط به موضوع و یا مسایل و مشکلات حل نشده در این حوزه و همچنین توجه و علاقه جامعه به این موضوع اشاره میشود . 
4-3-تعریف موضوع تحقیق : در این قسمت محقق موضوع مورد علاقه و یا نیاز احساس شده خود را در حوزه تحقیق بیان میدارد و عوامل موجود در موقیعت را تعریف و تعیین میکند . 
4-4-هدف یا هدفهای کلی و آرمانی تحقیق : این قسمت باید با جملات مثبت و کلی طرح شود و ازطولانی شدن مطالب پرهیز شود 
4-5-روش انجام تحقیق : در این قسمت پژوهشگر روش کاری خود را بیان میدارد و شیوه های گوناگونی را که در گرد آوری مطالب خود به کار برده ذکر میکند و همچنین اگر روش آماری خاصی را در تهیه و تدوین اطلاعات به کار برده آن شیوه را بیان میکندو بیان آن یکی از ملزومات است . 
4-6-اهمیت و ارزش تحقیق : با توجه به تشابه این قسمت از طرح تحقیق با تعریف موضوع تحقیق که در آن محقق نیاز خود را در آگاهی به نتایج مطالعه عنوان میسازد ، در این قسمت منابع شخصی یا علمی که از خاتمه تحقیق به محقق دست میدهد ، بحث میشود . 
4-7- محدودیت های تحقیق : محدودیت هایی که کنترل آن از عهده محقق خارج است مانند انتخاب نوع بافته ها و یا زیر اندازها و دیگر محدودیت هایی که کنترل آن در دست محقق است مانند موضوع و محل تحقیق و ... 
4-8- تعرف واژه ها : در این قسمت محقق باید واژه هایی که ممکن است برای خواننده آشنا نباشد تعریف کند مثلا در منطقه ای گره، ایلمک و در منطقه ای دیگر خفت و در جاییی دیگر به واژه ای دیگر خوانده میشود محقق باید واژه های نا آشنا را در این بخش معنی کند . 
4-9-خلاصه فصلها: در این قسمت خلاصه ای اشاره وار از فصلهای آتی آورده میشودتا خواننده بتواند تصویری واضح از دیگر قسمتهای پایان نامه در ذهن خود ترسیم کند . 
این مطالب میتواند اگر درست بیان شود فصل اول پر باری را برای تحقیق ما محیا سازد ! 
5)فصل دوم پیشینه تاریخی موضوع تحقیق : 
این فصل حاوی خلاصه ای از مطالعات انجام شده در با ره موضوع تحقیق است این بخش از تحقیق یکی از ارکان اصلی و به تعبیری دیگر یکی از پایه های تحقیق میتواند باشد اگر محقق از ÷یشینه مطالعاتی تحقیق آگاهی داشته باشد به دنبال موضوعات تکراری نخواهد رفت و حتی میتواند با دلایل و برهان های ریشه دار و با پایه به نقد آثار گذشته بپردازد .

6)فصل سوم روش تحقیق : 
در این قسمت معمولا به تفصیل در باره مطالبی به قرار ذیل بحث میشود: 
الف) روش تحقیق در این قسمت محقق به توضیح و توجیه روش تحقیقی خود میپردازد و انواع مختلف روشهای تحقیقی ، هدف و موضوع پژوهشی خود ، مناسب دانسته است میپردازد. 
ب) آزمودنی ها در این قسمت محقق به سوالاتی از قبیل : 
1) آزمودنیها شامل چه اشخاص یا آیتمهایی هستند ؟ برای مثال او میگوید آزمودنیهای ما فقط شامل گبه بود. 
2) تعداد آزمودنیها چند تا بود ؟ مثلا 500 نمونه گبه و حتی میتواند فرد هم باشد مانند : 500 نفر بافنده گبه . 
3) با توجه به موضوع و هدف آیا افراد یا تعداد انتخاب شده مناسب هستند ؟ محقق باید با دلایل و برهانهای قاطع این بخش را برای خواننده ثابت کند و بقولی هدف خود را با عمل هماهنگ سازد . 
4) نوع گزینش و تقسیم آزمودنیها به چه ترتیب صورت گرفته است ؟ محقق باید به این موضوع اشاره کند که موارد انتخاب شده به چه دلیل منتخب نگارنده بوده است و چرا مثلا به جای گبه از گلیم استفاده نکرده و ... 
5)آزمودنیها از چه خصوصیات ویژه ای برخوردار هستند ؟ پژوهشگر باید به خوانندگان بگوید که خصوصیات آیتمهای انتخابی چه بوده است که او آنها را انتخاب کرده است او باید ویژگیهای انتخاب موضوعات مورد بحث خود را برای خواننده مشخص کند برای مثال بگوید چون میخواستیم نوع گره کاربردی در گبه ها را بررسی کنیم 500 نمونه گبه را انتخاب کردیم و یا ...

ج) روش جمع آوری اطلاعات : پژوهشگر پس از تعیین روش تحقیق باید روش جمع آوری اطلاعات را برای خواننده بیان کند که میتواند با استفاده از شیوه های مشاهده ، مصاحبه ، میدانی ، پرسشنامه ای وکتابخانه ای و یا حتی اینترنتی باشد . 
د)متغیر های مستقل و وابسته : در این قسمت محقق به طور جدا گانه متغیر های متغیر های مستقل و وابسته را تعیین و تعریف میکند و با این کار هم مسیر مطالعه خود را مشخص میسازد و هم برای محقق دیگری این امکان را به وجود می آورد که در صورت تمایل ، بتواند در تحقیق مشابه همین متغیر ها را مورد بررسی قرار دهد . 
ذ- روش اماری : در این بخش محقق باید از شیوه آماری بکار رفته در تحقیقش یاد کند و ضمن توصیف روش آماری استفاده شده در تحقیق به وضوح و خارج از هر گونه ابهام و پیچیدگی فرمولها و سطوح معنی دار به کار رفته در تحقیق را بیان دارد برخی از روشهای آماری که در کاهای تحقیقاتی عبارتند از : 
1) فراوانی و درصد 
2) ضریب همبستگی 
3) آزمون – تی 
4) آزمون – اف 
7- فصل چهارم – یافته ها و تجزیه و تحلیل آنها : 
این فصل در واقع هسته اصلی تحقیق است و احتمالا مشتمل بر بحث های کلامی ، جدولها ، شکلها ، نمودارها و نیز تجزیه و تحلیل اطلاعات است . 
8- فصل پنجم – خلاصه تحقیق و پیشنهادها : 
این فصل شامل دو قسمت اصلی ، یکی خلاصه تحقیق و دیگری پیشنهادها ست . 
الف- این بخش یکی از مشکلترین بخشهای پایان نامه است . یک خلاصه مناسب ترکیبی از دو نوع اطلاعات است : 
1_ اطلاعات و یافته هایی که محقق از تحقیق جاری خویش به دست آورده است . 
2_ اطلاعات و یافته هایی که محقق از طریق مطالعه تحقیقات و نوشته های دیگران جمع آوری کرده است و کلا در نوشتن پایان نامه ، رعایت نکات زیر حائز اهمیت است : 
الف) ارائه یافته ها و نتایج برجسته به صورت منظم . 
ب ) استفاده از یافته های تحقیق جازی برای تایید یا رد فرضهای تحقیق 
ج ) بکار گیری مطالب مندرج در فصل پیشینه تاریخی در رد یا تایید تحقیق (هرجا که لازم بود ) . 
پیشنهاد ها : 
تحقیقاتی که در زمینه های مختلف از جمله فرش دستباف صورت میگیرد لزوما باید با پیشنهاد هایی همراه باشد که در بهینه سازی رنگرزی ، بافت ، طراحی و در نهایت به سازی تولید فرش انجامد . 
این بخش که به ازائه راهکارها میپردازد خواهد توانست بخشی از موانع را متلاشی کند و برای مسئولان چراغ راهی باشد. 
9- فهرست منابع و مآخذ : 
در این قسمت تمام منابع و مآخذ ، از قبیل کتابها ، مقاله ها ، مجله ها ، رساله های چاپ شده و چاپ نشده را به ترتیب حروف الفبای نام فامیل و نویسنده و یا مترجم و به صورت در هم از نظر نوع آنها نوشته میشود . 
10- پیوست : 
شامل مطالب و مدارکی است که در درک و فهم خواننده از پایان نامه کمک چندانی نمیکند و میتوان از پرسشنامه ها ، آزمونها ، نامه های نوشته شده به افراد و موسسات و سایر وسایل جمع اوری اطلاعات نام برد .