علل ضعف دانش آموزان در درس املا

انواع اشکالات موجود در املا دانش آموزان را پس از تجربه و تحلیل می توان به دو گرو طبقه بندی کرد:

۰۱ گروهی از اشکالات مربوط به مشکلات آموزشی هستند و از طریق روش تدریس می توان آنها را حل کرد.

۰۲ گروه دیگر را از طریق تمرین های خاصی که می توان به جای رو نویسی های معمول در مدارس در نظر گرفت تا ضمن جلوگیری از هدر رفتن وقت و استعداد دانش آموزان در برطرف کردن اشکالات املا بسیار موثر می باشند.

-         روش آزمون ، مطالعه ، آزمون

در این روش در ابتدا یک متن را به عنوان املا برای دانش آموزان می خوانیم و بعد از تصحیح، آن را به دانش آموزان باز می گردانیم بعد دانش آموزان تا جلسه بعدی ، صحیح کلمات غلط موجود در املا خود را تمرین می کنند. در جلسه بعد از آن متن دوباره املا گفته می شود که معمولا بدون غلط و یا با غلط های محدودی همراه است.البته باید توجه داشت که متن دوم را با کمک کلماتی از متن اول که از ارزش املایی بر خوردارند( اما در قالب جملات جدید) می توان تهیه نمود تا میزان پیشرفت دانش آموزان در زمینه حافظه دیداری هم سنجیده شود.

-         روش مطالعه و آزمون

ابتدا درس یا درس هایی جهت گفتن املا انتخاب می شود و دانش آموزان روی لغات مشکل آن به صورت دیکته پای تخته و تکالیفی نظیر نوشتن کلمات با حروف رنگی و ............... تمرین می کنند سپس از آن درس یا درس ها املا گفته می شود که البته بهتر است متن دقیقاً مانند کتاب نباشد.

-         روش نمایش:

به منظور تقویت بیشتر حافظه دیداری در رابطه با آموزش حروف هم صدا مانند(ص- ث- س )  ابتدا لغات مورد نظر را روی طلق های شفاف می نویسیم سپس آن ها را با استفاده از اسلاید روی پرده نمایش می دهیم مثلاً کلمه(( صابون)) سپس روی حرف (ص) را می پوشانیم و از دانش آموزان می خواهیم یکی از سه حرف (س، ث، ص) را انتخاب کرده و کلمه را کامل کنند. سپس کلمه را کامل نشان می دهیم تا اگر غلط حدس زده بودند آن را اصلاح کنند و صحیح کلمه را کنارش بنویسید. از این روش به هنگام دیکته پای تخته ای هم می توان استفاده کرد . 

-         روش تصحیح انفرادی :

 به دانش آموز به عنوان تکلیف منزل املا گفته می شود و از او خواسته می شود دیکته خود را با استفاده از کتاب تصحیح کند و از این طریق متوجه غلط هایش می شود و آن ها را تمرین کند.

-          روش چند حسی:

در این روش چند حس بینایی - شنوایی- لامسه به کمک یادگیری املا کلمه مورد نظر می آیند.  این روش بیشتر قبل از املا  به منظور تمرین کلمات مشکل درس به کار گرفته می شود.

الف) از دانش آموز خواسته می شود با دقت به کلمه ی مورد نظر ( این کلمه از متن دیکته ای که بعداً گفته خواهد شد انتخاب می شود) که پای تابلو نوشته شده نگاه کند.

ب) آن را بخوانند و کلمه مورد نظر را در هوا به صورت ذهنی و با استفاده از انگشت خود بنویسد.

ج) سپس آن را در جمله ای مناسب به کار برد . از این طریق معنای کلمه را بهتر درک می کند.

و) کلمه را از پای تابلو پاک کرده و به آن ها فرصت می دهیم تا کلمه را بدون خطا از روی حافظه بنویسند.

د) کلمه را روی تابلو نوشته تا دانش آموزان آن ها را با هم مطابقت دهد و به درستی یا نادرستی نوشته خود پی ببرد.

حرفی از کلمه را که از ارزش املای برخوردار است قرمز نوشته و پای تابلو می نوسیم مانند (ص) در تصمیم. از این روش به عنوان یک تمرین و تکلیف هم جهت تقویت حافظه دیداری دانش آموزان می توان استفاده نمود.

-  کاربرد جمله سازی در زنگ املا:

آموزگار 20 جمله از 5 درس را که دارای اهمیت هستند انتخاب کرده و در هر جمله جای یک کلمه با ارزش املایی بالا را خالی می گذارد تا دانش آموزان به تکمیل آن بپردازند ) بارم هر کلمه یک نمره است )

- خورشید به قله ی .............................. نزدیک می شد.

-آشنا کردن دانش آموزان با متن املا:

  به منظور یاد آوری شکل کلمه های خوانده شده لازم است قبل از نوشتن املا آموزگار یک بار آن متن را از اول تا آخر بخواند و شاگردان به این امر عادت داده شوند که شکل کلی کلمه های خوانده شده را در ذهن خود مجسم کنند و آن ها را به یاد آورند و گاهی هنگام خواندن متن املا آموزگار به شاگردان اجازه دهد که بگویند نوشتن چه کلمه ای را نمی توانند و معلم راجع به آن کلمه توضیح آموزشی بدهد تا دانش آموزان شکل نوشتاری کلمه ی مورد نظر را یاد بگیرند، از این طریق، شکل کلمه در ذهن شاگرد بیشتر تثبیت می گردد و یادگیری عمیق تر می شود.   

-         نحوه قرائت املا در کلاس:

هنگام قرائت املا باید به نکات زیر توجه شود.

 - از تمام درس های کتاب فارسی، اعم از شعر و غیر شعر باید املا گفته شود ولی مقدار و زمان آن نباید از حد معینی زیادشود.

 - آموزگار باید با توجه به هدف هایی که برای گفتن هر متن املا دارد، متن و مقدار آن را از قبل مشخص کند.

 - هر کلمه یا عبارت فقط یک یا دو بار گفته شود و دانش آموزان باید عادت کنند با گوش دادن به صدای آموزگار  مشکل کلی نوشتن کلمه را در ذهن خود پیدا و آن را زیر لب زمزمه کنند و بنویسند.

 - سرعت گفتن املای کلمه با توان نوشتن دانش آموزان متناسب باشد.

 - حرکت کردن آموزگار در هنگام گفتن املا نباید باعث حواس پرتی دانش آموزان شود.